Fizjologicznie ciśnienie tętnicze w trakcie ciąży  obniża się w II trymestrze a w III trymestrze powraca do wartości wyjściowych lub jest nieco wyższe. Nadciśnienie tętnicze występuje u około 10% ciężarnych stanowiąc jedną z najczęstszych patologii w ciąży. Jest też główną przyczyną powikłań okołoporodowych zarówno w przypadku matki jak i dziecka. Kryteria rozpoznania nadciśnienia u kobiety ciężarnej są takie same jak w pozostałej populacji i wyglądają następująco:

  • ciśnienie prawidłowe skurczowe do 140 mmHg, rozkurczowe do 90 mmHg
  • nadciśnienie łagodne skurczowe 140-159 mmHg
    rozkurczowe 90-99 mmHg
  • umiarkowane skurczowe 160-179 mmHg
    rozkurczowe 100-109 mmHg
  • ciężkie skurczowe ≥ 180 mmHg
    rozkurczowe ≥ 110 mmHg
  • izolowane skurczowe ≥ 140 mmHg
    rozkurczowe <90 mmHg
  • Wzrost średniego ciśnienia tętniczego powyżej 105 mmHg lub wzrost o 20 mmHg

W uproszczeniu nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży możemy podzielić na:

  1. Nadciśnienie tętnicze wcześniej istniejące – rozpoznane przed ciążą lub pojawiające się do 20 tygodnia ciąży, utrzymujące się >12 tygodni po porodzie;
  2. Nadciśnienie tętnicze ciążowe – rozwijające się po 20 tygodniu ciąży, ustępujące najczęściej do 12 tygodni po porodzie;
  3. Nadciśnienie tętnicze wcześniej istniejące z nałożonym nadciśnieniem ciążowym z białkomoczem – nadciśnienie wcześniej istniejące, z dalszym wzrostem ciśnienia tętniczego i białkomoczem ≥3 g/d po 20 tygodniu ciąży.

W trakcie hospitalizacji ciężarnych z nadciśnieniem tętniczym włączamy leczenie farmakologiczne i monitorujemy:

  1. Wartości ciśnienia tętniczego i stan ciężarnej
  2. Wyniki badań laboratoryjnych (parametry nerkowe – badanie moczu, dobową utratę białka w moczu, enzymy wątrobowe, morfologię, układ krzepnięcia, i inne)
  3. Dobrostan i wzrastanie płodu (KTG, USG płodu).

W przebiegu nadciśnienia tętniczego ciążowego może dojść do stanu przedrzucawkowego, a nawet rzucawki. O stanie przedrzucawkowym mówimy gdy do wartości ciśnienia powyżej 140/90 mmHg dołączą się hipotrofia płodu lub zaburzenia narządowe takie jak:

  • niewydolność nerek
  • zaburzenia funkcji wątroby
  • zaburzenia neurologiczne
  • zaburzenia koagulologiczne.

Stan przedrzucawkowy może rozwinąć się w rzucawkę, w której do w/w objawów dołączają się zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym drgawki, a nawet wylewy krwi do centralnego systemu nerwowego. W razie braku skuteczności leczenia farmakologicznego konieczne jest rozwiązanie ciąży najczęściej na drodze cięcia cesarskiego.

Skip to content